Автор: Dragan Arsovski

Партнерите на ПреспаНЕТ спроведоа двегодишна прекугранична студија за генетската состојба на кафеавата мечка во преспанското сливно подрачје. Во есента 2018 и 2019 се организираа теренски акции за да се собере што е можно повеќе свеж генетски материјал од мечки. Примероците беа испратени на анализа на Биотехничкиот факултет на Универзитетот во Љубљана, Словенија.
Резултатите се доста интересни и поучни, и укажуваат на најмалку 51 единка во прекуграничниот преспански регион, од кои 19 женки и 32 мажјаци, што е во рамки на очекуваното. Генетската разновидност на мечките е доста добра, за нијанса посиромашна од популациите во западен Балкан (Босна, Црна Гора, Хрватска и Словенија), но значително повисока во однос на останатите популации низ Европа (пр. Италија и Шпанија). „Префаќањето“ на исти единки повеќе пати овозможи да добиеме увид за нивното просторно однесување, односно докажавме дека мечките се движат и прават големи екскурзии низ цела Преспа (претставено на карта во извештајот). Овој податок силно ја афирмира потребата од поголема прекугранична заштита на целото преспанско сливно подрачје, како и добра соработка помеѓу сите заштитени подрачја. Дополнителен важен исход од нашата соработка со генетичарите од Словенија беа и препораките кои ни ги упатија за како да ги подобриме нашите истражувања во иднина за да добиеме уште поголем процент на успешност на анализите. На следниот линк може да го преземете целосниот извештај каде може да прочитате подетално за сите овие, но и други корисни заклучоци.

Estimating the abundance of brown bears in the wild is a daunting task. It’s virtually impossible to directly observe the bears and estimate their abundance. Tagging them with individual specific tags is highly demanding and unfeasible in any real-life setting, as is reading of such tags. That is why, in many cases the abundance estimates of brown bear populations are still based on expert opinions and rarely backed by any defensible data. These so-called guesstimates are in many instances followed by the often-justified skepticism in their validity. Luckily, the possibilities opened up considerably with the rise of molecular genetics, which uses state-of-the-art methods that allow individual “tagging” of bears through genotypes obtained from genetic material that they left in the environment, like feces or hair.

Following the aforementioned natural progression of research, previous efforts to estimate the size of the population in Prespa (Stojanov et al. 2012) used questionnaire surveys to guesstimate the population number of the brown bear in the wider Prespa region to be around 60, of those 35 in Macedonian Prespa, 18 in Greek Prespa and 7 in Albanian Prespa.

This led to the idea of conducting a two-year transboundary study in Prespa using novel genetic techniques to estimate the abundance of brown bears in the region, as part of the project “Strengthening NGO-led Conservation in the Transboundary Prespa Basin”, implemented by the PrespaNet NGO network.  The broader scope of the study was to estimate the dietary habits and habitat use of the brown bear through scat collection, while using the fresh samples to genotype the individuals. The sampling was conducted in all three range countries and the samples were sent to genetic experts from Ljubljana who performed the next-generation sequencing. Besides estimating the brown bear abundance in the area, the secondary goal was also to get some insight on the genetic diversity of these bears.

The genetic study revealed a minimum of 51 individuals, 19 females and 32 males in the entire study area, which is well within the expectations and in accordance with the previous guesstimates. Genetic diversity in bears in the Prespa Region seems somewhat lower than that observed in the west Balkans, but considerably higher than in the European bear populations that are known to be very small and endangered. This fits with the findings of other studies in that wider geographic region.