Нови евлови шуми за Езерани

Преку интензивна работа последниве неколку години дознавме каде се наоѓаат евловите шуми во Преспа, кои се заканите со кои се соочуваат и беше изработена физибилити студија преку која ги идентификувавме парцелите во ПП „Езерани“ кои се најпогодни за реставрација на ова приоритетно живеалиште за цела Европа.

На крајот од 2020та спроведовме и пилот активност преку која неколку млади евли со локално потекло пуштија корења во претходно избрана парцела и се сега на пат кон воспоставување на нова шума во заштитеното подрачје!

Во 2021ва, со почеток на „Проект Преспа“, одиме чекор понатаму каде нашата подрачна канцеларија во Ресен започна соработка со расадникот Асамати на подрачното шумско стопанство Преспа на ЈП Национални Шуми. Сериозната реставрација бара и сериозни капацитети кои ги најдовме преку оваа нова соработка. ПШС Преспа успешно подигнаа млади евли од локално семе собрано од тимот на МЕД, со цел зачувување на локалниот генетски диверзитет. Евлите се во одлична состојба и ќе бидат згрижени од страна на ПШС Преспа и МЕД сѐ до моментот на нивно засадување во ПП „Езерани“ зимата која следи.

Новите евлови шуми создаваат живеалишта за голем дел од преспанскиот биодиверзитетот а со тоа и за голем дел од жителите на влажните живеалишта долж крајбрежјето на езерото. Влажните живеалишта околу езерото се и неговите природни бубрези и дополнително помагаат да се одржуваат резервите со подземни води кои пак штитат од нагли промени во водостојот на кои сме сведоци во последните неколку децении. Се надеваме дека од година во година ќе можеме значително да ги зголемиме површините под ова приоритетно живеалишта низ Преспа користејќи локално семе, а со тоа ќе помогнеме во нејзиното зачувување преку локални решенија!

Активностите се дел од проектите „Прекугранична заштита на регионот Преспа преку заеднички партнерски акции на ПреспаНет“ (2018-2021) и „Проект Преспа“ (2021-2024) спроведени во Македонија од страна на МЕД преку ПреспаНет мрежата и финансирани од PONT и Aage V. Jensen

Прирачник за живеалишта

Научете да ги препознавата најкарактеристичните растителни и животински видови во живеалиштата долж преспанското крајбрежје. Преземете ги различните поглавја од прирачникот (со намален квалитет во PDF) и станете експерт за живеалишта на следните линкови:

Примерок од печатениот прирачник може да добиете штом се упатите да истражувате во Преспа и не посетите во нашата подрачна канцеларија во Ресен !

За полесно да се снајдете околу Преспа со топонимите споменати во прирачникот, преземете го нашиот лифлет за живеалишта со карта од прекуграничниот преспански басен.

ПреспаНет информатор 2018-2021

Од следниот линк преземете го и прочитајте го последниот информатор на ПреспаНет за проектот „Прекугранична заштита на регионот Преспа преку заеднички партнерски акции на ПреспаНет“ финансиран од PONT и Aage V. Jensen. Информаторот ги претставува главните резултати на проектот на многу кондензиран начин и со најголем осврт на последната година – овие резултати ќе бидат темел врз кој ќе дејствуваме во следните три години при значително поразновидниот тригодишен проект на ПреспаНет кој следи. Многу повеќе информации наскоро!

„Типови на живеалишта“

Тоа се местата или „хабитатите“ кои живиот свет на Земјата би ги нарекол свој дом, и заедно ја сочинуваат биолошката разновидност на нашата планета.

Прочитајте повеќе за типовите на живеалишта низ прекуграничната Преспа, или пак посетете ги со помош на кусиот прирачник во електронската верзија од нашиот нов леток, подготвен како дел од проектот на „ПреспаНет“ – „Прекугранична заштита на регионот Преспа преку заеднички партнерски акции на „ПреспаНет““, финансиран од  PONT и Aage V. Jensen Charity Foundation, со поддршка од EuroNatur, наскоро достапен и во печатена верзија!

Истражување и управување со влажни ливади

Согласно сите утврдени значајности, уште од почетокот на 2019-та година, тим експерти на МЕД отпочна со пилот активности за управување на влажните ливади околу Преспанското Езеро. Најпрвин, беше утврдена нивната дистрибуција долж преспанското крајбрежје (Слика 1) со вкупна површина од 547 ha. Хабитатната карта откри четири различни типа влажни ливади во македонскиот дел од Преспа: 

Слика 1. Распространување на влажни ливади долж преспанското крајбрежје. Боите на текстот десно соодветствуваат со боите на осенчените крајбрежни живеалишта
  • Медитерански високо тревести ливади (Mediterranean tall humid herb grasslands of the Molinio-Holoschoenion), 
  • Ливади со Carex (Beds of large Carex spp.),
  • Ливади со Calamagrostis (Calamagrostis epigeios comm.),
  • Ливади со Trifolium. (Helleno-Moesian riverine and humid Trifolium meadows)

Ливадите со Calamagrostis се најшироко застапени со нешто помалку од 400 ha. Следеше пресметка на биомаса преку екстраполации на анализите од примероци собрани од терен. Вкупната биомаса на влажните ливади во регионот изнесува нешто помалку од 2000 тони, од кои ливадите со Calamagrostis изнесуваат дури ~1200 тони. 

За да го потврдиме социо-економското, како и културолошкото значење на влажните ливади, беа спроведени интервјуа (во форма на прашалници-анкети) со локалните жители во поголем број населени места на територијата на општина Ресен. Севкупно беа пополнети 59 прашалници со сопственици на влажни ливади. Од нив, 44% ги косат своите ливади со што ја задоволуваат целосната прехрана за својот добиток, а 56% велат дека немаат потреба од сено, па затоа и не ги косат. Половина од овие сепак би ги коселе своите ливади доколку добиваат субвенции за произведеното сено.

Беа спроведени и краткотрајни истражувања на биодиверзитетот кои открија дури три нови вида пајаци за Македонија и три нови вида скакулци за Преспа, но и огромни негативни разлики во видовиот диверзитет на ливадите изложени на земјоделските практики во регионот.

Препораките кои произлегоа од резултатите добиени од активностите во 2019та година дадоа неколку насоки за подобрување на состојбата на влажните ливади. Меѓудругото, беше предложено спроведување на пилот проект за стимулирање на летно косење на влажните ливади, отстранување на сеното (биомасата), и распределување до локалните сточари за употреба како храна за добитокот. Хронолошки преглед на пилот активностите би изгледал вака:

(1) Селекција на парцели од влажни ливади за косење

Во рамки на оваа активност беше направен систем од критериуми за избор на соодветна парцела на која би се спровело косењето:

  • да бидат во рамки на Паркот на природа „Езерани“.
  • да не бидат во рамки на зона за строга заштита.
  • да бидат во државна сопственост.
  • да бидат просторно дитрибуирани како „пуфери“ помеѓу насади – овоштарници. 
  • да бидат поголеми од 2 хектари.
  • да има пристапни патишта за движење на механизација за косење.

(2) Комуникација и партнерство со општина Ресен како управувач со ПП „Езерани“ – во оваа активност се опфатени рабтони состаноци и теренски посети со претставници на заштитеното подрачје.

(3) Избор на соодветни техники на косење и ангажирање на косачи – Беа ангажирани локални косачи со соодветна техника и механизација за косење за добивање на употребливо сено.

(4) Косење на ливадите – оваа активност се спроведе во втората половина од месец август. Вкупно беа искосени 16.054 m2. Од таа искосена површина 11.858 m2 припаѓаат на заедницата претставена од Calamagrostis epigejos и 4.196 m2на состоини од големи форми на Carex spp.

(5) Сушење, собирање и балирање на сеното – овие активности беа спроведени до крај на август. Вкупно беа избалирани 350 бали на сено од ливадите.

(6) Избор на локални сточари и распределба на сеното – претставници на општина Ресен и МЕД го распределија балираното сено.

Меморандум на соработка со Општина Ресен

Заедничкото дејствување и координацијата се неопходни за конзервацијата на еден геолошки и биолошки комплексен систем како што е Преспанското Езеро и неговите крајбрежни живеалишта. Ова е особено важно кога ќе се земе предвид прекуграничната природа на басенот, а е дополнително нужен приоритет во овие непредвидливи времиња кога мора да делуваме екстремно одговорно при спроведувањето на сите неопходните конзервациски активности.

МЕД и Општина Ресен активно соработуваат уште одамна, а особено за време на последните три години при остварувањето на активностите на проектот за „Зачувување на преспанскиот регион преку заеднички партнерски активности на ПреспаНет“ финансиран од фондациите ПОНТ и Ааге В. Јенсен. На 18.09.2020 во Ресен оваа соработка беше и формализирана преку Меморандум за соработка потпишан од градоначалникот на Општина Ресен Живко Гошаревски и претседателот на МЕД д-р Славчо Христовски. Посебна цел на Меморандумот е преку разни форми на заеднички активности да се воспостави континуирана соработка помеѓу Општина Ресен и МЕД со цел јакнење на капацитетите на двете договорни страни, поефикасно управување со заштитените подрачја, заштита на биолошката разновидност како и развивање и зајакнување на прекуграничната соработка со соседните земји кои го делат преспанскиот басен, работејќи истовремено за доброто на локалното население.

Дополнително, на состанокот накратко беа дискутирани досегашните заеднички активности во регионот, како и потенцијалните синергии во активностите зацртани во стратешкиот план на МЕД кои во голема мера ќе бидат реализирани за време на следниот проектен период. Една од нив е и конечното адресирање на горливото прашање за ефектот на климатските промени врз овој ранлив екосистем, особено кога станува збор за нивото на езерска вода. Раздвојување на ефектот на климатските промени од човечките активности е приоритетно прашање чиј одговор ќе посочи кон соодветни, односно информирани конзервациски одговори.

Ден на биодиверзитетот 22.05.2020

Придржувајќи се до сите мерки за справување со пандемијата МЕД вложи огромен труд за да го одбележи овогодинешниот ден на биодиверзитетот. Заедно со нашите партнери од Грција (SPP) и Албанија (PPNEA) ги пребројавме паровите од розикавиот и кадроглавиот пеликан на големото и малото Преспанско Езеро. Додека се движевме по предодредените точки за броење се сретнавме со нашите соработници од паркот на природата „Езерани“ и волонтери и активисти од регионот кои ни помогнаа нашата тура да ја завршиме на едно од најспецијалните места во нашата држава – островот Голем Град. Но, да не должиме премногу, дел од дневната авантура може да ја видите на фотографиите и видеата кои ги споделувавме во живо на фејсбук:

Прва точка: броиме на локалитетот Маркова Нога и средба со желка

Прослава на Денот на биолошката разновидност #BiodiversityDay United Nations Decade on Biodiversity #PrespaNet

Posted by Macedonian Ecological Society on Friday, May 22, 2020

Втора точка: Наколец-Штрбово и накусо за влажните живеалишта во Преспа

Прослава на Денот на биолошката разновидност, објава II #BiodiversityDay United Nations Decade on Biodiversity #PrespaNet

Posted by Macedonian Ecological Society on Friday, May 22, 2020

Парк на природата (ПП) „Езерани“, средба со Ајман Ал-Мала – раководителот на телото за управување со ова заштитено подрачје

Прослава на Денот на биолошката разновидност, објава III #BiodiversityDay United Nations Decade on Biodiversity #PrespaNet

Posted by Macedonian Ecological Society on Friday, May 22, 2020

Трета точка: ПП „Езерани“

Прослава на Денот на биолошката разновидност, објава IV #BiodiversityDay United Nations Decade on Biodiversity #PrespaNet

Posted by Macedonian Ecological Society on Friday, May 22, 2020

Трета точка: Набљудувачницата во ПП „Езерани“

Прослава на Денот на биолошката разновидност, објава V #BiodiversityDay United Nations Decade on Biodiversity #PrespaNet

Posted by Macedonian Ecological Society on Friday, May 22, 2020

Четврта точка: Сир Хан, средба со безопасен жолт смок

Прослава на Денот на биолошката разновидност, објава VI#biodiversityday United Nations Decade on Biodiversity #PrespaNet

Posted by Macedonian Ecological Society on Friday, May 22, 2020

Порака од нашите соработници од Националниот парк „Галичица“

Денеска: Проверки на поставените фото-замки во НП Галичица на во репродуктивниот центар за европски елен

Порака од Национален Парк Галичица: Една од клучните вредности кои го красат Националниот Парк Галичица е исклучителното богатство на биолошка разновидност. Поради тие причини, Јавната установа Национален Парк Галичица се придружува на иницијативата на Македонското Еколошко Друштво во одбележување на Денот на биолошката разновидност.На овој ден, предвидени се активности во репродуктивниот центар за европски елен во НП Галичица. При крајот на 2019 година беше извршена реинтродукција на 30 елени, 24 женки и 6 мажјаци. Целта е спречување на сукцесијата на високо-планиските пасишта и зачувување на биолошката разновидност во овие екосистеми, како и зачувување на пределските вредности. Денес, вработени во Националниот Парк Галичица вршат проверки на поставените фото-замки и надополнување на потребна храна во поставените хранилки во репродуктивниот центар. United Nations Decade on Biodiversity #BiodiversityDay #PrespaNet Prespa Ohrid Nature Trust – PONT National Park Galicica

Posted by Macedonian Ecological Society on Friday, May 22, 2020

Порака на англиски од с. Коњско до нашите соработници во Грција и Албанија. Петтата точка беше во с. Стење.

Celebrating World Biodiversity Day, post VII Society for the Protection of Prespa (SPP) Protection and Preservation of Natural Environment in Albania #PrespaNet

Posted by Macedonian Ecological Society on Friday, May 22, 2020

Приближување до последната шеста точка: островот Голем Град

Прослава на Денот на биолошката разновидност. Објава VIII – приближување до Голем Град

Posted by Macedonian Ecological Society on Friday, May 22, 2020

обиколка околу островот Голем Град

Прослава на Денот на биолошката разновидност. Објава IX, Голем Град

Posted by Macedonian Ecological Society on Friday, May 22, 2020

Голем Град – симбол на биодиверзитетот

Голем Град – симбол на биодиверзитетот

Прослава на Денот на биолошката разновидност. Објава X, Голем Град

Posted by Macedonian Ecological Society on Friday, May 22, 2020

Мониторинг на мрморци со НП „Галичица“

Започна детален мониторинг (по методологијаta залови-означи-пушти [capture-mark-recapture]) на македонскиот мрморец (Triturus macedonicus, вид на опашест водоземец) во Симонческа Локва на планината Галичица. Во тек на две сесии заловувавме мрморци со помош на посебни водни стапици (aquatic funnel traps). За време на двете сесии беа фотографирани уникатните стомачни шари на сите заловени единки за нивно препознавање во случај на ре-заловување. Овој ефикасен и проверен метод за одредување на големината на популацијата на опашести водоземци за прв пат се спроведува во Македонија и е уште еден доказ за плодната соработка помеѓу НП Галичица и МЕД. Разработувањето и примена на вакви стандардизирани методи се клучни за аспирациите на Македонија кон Европската Унија. Македонскиот мрморец се наоѓа на вториот додаток (Annex II) на Европската директива за живеалишта, што значи дека нивното присуство некаде го прави даденото подрачје кандидат за заштитено NATURA 2000 подрачје, и ЕУ налага да неговите популации бидат контонуирано мониторирани.

Првата прекугранична карта на крајбрежни хабитати во Преспа

Во 2018та МЕД со помош на бројни експерти ги картираше Македонските крајбрежни хабитати на Преспанското Езеро. Во текот на 2019та PPNEA го изработи истото на Албанската страна од крајбрежјето, со што се создадоа услови да се изработи првата целокупна прекугранична карта на живеалиштата долж Преспанското крајбрежје.

Во моментот се ажурира и хабитатната карта долж Грчкото крајбрежје од езерото. Со помош на комбинираната хабитатна карта, владите на трите држави и сите други еколошки чинители ќе можат подобро да се координираат и да ја зголемат ефективноста на нивните реставрациски и останати конзервациски мерки.

Среднозимско пребројување на водни птици 2020

Десет години по ред, за време на викендот на 11 и 12 јануари 2020 г., вработени и волонтери од МЕД спроведоа броење на птици на трите природни езера во Македонија, вклучувајќи ги околните акумулации и водните станишта. И покрај остриот студ, ентузијазмот на тимовите кои го спроведоа Зимскиот цензус на водни птици во Македонија го преточија во пријатен потфат во којшто беа избројани вкупно околу 25.000 птици на Охридското и Преспанското Езеро, односно, околу 4.000 птици во Дојранското Езеро. Малата бројност на птици избројани на овие локации можно е да е резултат на прилично топлите зимски временски услови, во споредба со претходните години. Иако бројката на забележаните птици е прилично мала, беа забележани чести видови птици кои презимуваат на овие водни тела. Прочитајте повеќе за овој координиран прекуграничен зафат овде.

Зимскиот цензус на водни птици е најмасовното и најдолготрајно волонтерско пребројување птици во светот, со традиција уште од 1967 година. Предводен од Меѓународната организација за водни станишта (Wetlands International) и во соработка со бројни локални организации, овој настан стана во клучен извор на информации што се од суштинско значење за креирањето политики поврзани со управувањето и заштитата на водни станишта.